Rewitalizacja w Sztumie – kamienie milowe procesu

Sztumska rewitalizacja – pomysł na nowoczesną politykę rozwojową gminy – zaczęła się w zeszłym roku wraz z decyzją Burmistrza Miasta i Gminy Sztum o rozpoczęciu prac związanych z opracowaniem gminnego programu rewitalizacji. Program ten, nazywany w skrócie GPR, jest podstawą do zaplanowania i przeprowadzenia kompleksowej interwencji, której celem jest z jednej strony wyprowadzenie obszaru zdegradowanego ze stanu kryzysu, a z drugiej, stworzenia podwalin pod rozwój społeczno-gospodarczy oddziałujący na całą gminę. 

Procedura przygotowania procesu rewitalizacji, której ramy prawne wyznacza ustawa o rewitalizacji, jest wieloelementowa i zasadniczo składa się z dwóch etapów, które obejmują:

·         I etap – diagnozę mającą na celu wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, nazywaną diagnozą delimitacyjną,

·         II etap – opracowanie gminnego programu rewitalizacji będącego podstawą do prowadzenia procesu.

Obu etapom towarzyszą obowiązkowe i fakultatywne działania partycypacyjne, ponieważ zgodnie
z intencją twórców ustawy proces rewitalizacji powinien być prowadzony przez jej interesariuszy – członków lokalnej społeczności. Gminie przypada natomiast rola inicjatora i koordynatora procesu. Obowiązkowymi formami są konsultacje społeczne większości uchwał podejmowanych przez radę gminy w trakcie tworzenia GPR, a także powołanie Komitetu Rewitalizacji. 

Co już za nami? – wyznaczenie obszaru rewitalizacji, czyli etap I

Prace nad programem rewitalizacji zaczęliśmy od opracowania diagnozy mającej na celu wskazanie fragmentów gminy, cechujących się dużą koncentracją problemów społecznych, którym towarzyszą problemy natury gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej i technicznej. Analizę tę uzupełniła ankieta skierowana do mieszkańców gminy, która pozwoliła na poznanie opinii interesariuszy procesu rewitalizacji na temat mocnych i słabych stron gminy Sztum. Przebieg pierwszego etapu prac przedstawiono na rysunku poniżej.

Na obszar rewitalizacji – teren, na którym będzie prowadzony proces naprawczy – wybrano centralny fragment miasta Sztum. Jest to miejska część obszaru zdegradowanego charakteryzującego się nie tylko szczególną kumulacją rozmaitych problemów, ale także istotnym znaczeniem dla rozwoju lokalnego. Wybrany obszar wyróżnia się bowiem bogatym dziedzictwem kulturowym o znaczeniu ponadlokalnym oraz pełni ważne funkcje reprezentacyjne, administracyjne, usługowe, kulturalne i społeczne dla mieszkańców gminy. Zasięg obszaru rewitalizacji został przedstawiony na rysunku poniżej.  

W granicach obszaru rewitalizacji znalazły się następujące budynki w położone przy ulicach: 

·         Baczyńskiego – nr 1, 

·         Chełmińska  – nr 1, 2, 2A, 2B, 3, 4, 5, 6A, 6B, 6C, 7, 8, 9, 11, 13, 

·         Czarnieckiego – nr 1, 2, 3A, 3B, 3C, 4, 5A, 5B, 6, 7A, 7B, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16,

·         Galla Anonima – nr 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 16, 18, 

·         Gdańska – nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20,

·         Jagiełły – nr 2, 4, 6, 7, 9, 15, 

·         Kasprowicza – nr 1, 3, 5, 

·         Kasztelańska – nr 1, 3, 6, 

·         Kochanowskiego – nr 1, 2, 3, 6, 8, 23, 

·         Koniecpolskiego – nr 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 15,

·         Kopernika – nr 1, 1A, 1B, 1C, 2, 3, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18,

·         Kościuszki – nr 2, 3, 4, 5, 

·         Królowej Jadwigi – nr 1, 2A, 2B, 2C, 2D, 2E, 4, 6, 8, 10, 12,

·         Lipowa – nr 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 

·         Mickiewicza – nr 2/10, 1A, 1B, 1C, 3, 4, 13, 14, 14A, 14B, 15, 16, 16A, 16B, 20, 20A, 22, 22A, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 37, 38, 39, 39A, 39B, 40, 42, 42A, 46, 48A, 48B, 50, 50A, 50B, 52, 52A, 54, 

·         Młyńska – nr 1, 1A, 2, 2A, 2B, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 8A, 9, 10, 11, 12, 14, 

·         Morawskiego – nr 5, 

·         Nad Jeziorem – nr 1A, 1B, 2A, 2B, 3A, 3B, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 

·         Nowowiejskiego – nr 5, 7, 9, 10, 11, 12, 12A, 14, 14A, 14B, 14C, 14D, 14E, 14F, 14G, 14H, 14I, 14J, 14K, 14L, 14M, 14N, 14O, 14P, 14R, 14S, 15A, 15B, 15C, 15D, 15E, 16, 17, 18, 18A, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 27A, 27B, 27C, 27D, 31A, 31B, 31C,

·         Osińskiego – nr 3, 5, 6, 7A, 7B, 8, 12, 14, 16, 20, 

·         pl. Wolności – nr 19, 21A, 21B, 21C, 22, 22A, 22B, 22C, 23, 24A, 25, 26, 27, 

·         Plebiscytowa – nr 9, 10, 11, 11A, 12, 13, 

·         Polna – nr 1, 

·         Reja – nr 1, 5, 6, 6A, 8, 10, 10A, 11, 11A, 11B, 11D, 12, 12A, 13, 14, 15, 15A, 17, 17A, 18A, 18B, 18C, 19, 21A, 21B, 21C, 21D, 23, 25, 27, 29, 29A, 29B, 31, 31A, 31B, 31C, 31D, 31E, 31F, 33, 33A, 35, 37,

·         Sienkiewicza – nr 2, 2A, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 16, 17, 20A, 20B, 22A, 22B, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36A, 36B, 36C, 36D, 36E, 36F, 36G, 38A, 38B, 38C, 38D, 38E, 38F,

·         Słowackiego – nr 1, 2, 4, 6,

·         Władysława IV – nr 5, 

·         Związku Jaszczurczego – nr 1, 2, 4, 5, 5A, 7A, 7B, 8, 8A.

Obszar rewitalizacji zajmuje 0,47% powierzchni gminy  i jest zamieszkany przez 22,68% mieszkańców gminy i tym samym spełnia określone w ustawie o rewitalizacji kryterium formalne – nie przekracza 20% powierzchni gminy i jest zamieszkały przez nie więcej niż 30% ogółu mieszkańców.

Co obecnie robimy? – tworzymy Komitet Rewitalizacji 

Komitet Rewitalizacji, który stanowi forum współpracy interesariuszy z gminą jako organizatorem
 i koordynatorem procesu rewitalizacji, jest sposobem na włączenie lokalnej społeczności 
w prowadzenie działań w ramach GPR. Zgodnie z ustawą o rewitalizacji pełni rolę opiniotwórczo-doradczą Burmistrza.

Ponieważ gminie Sztum zależy na jak najszerszym włączeniu się interesariuszy w proces nie tylko realizacji, ale i samego tworzenia programu rewitalizacji, uruchomiła ona w sierpniu tego roku procedurę powołania Komitetu Rewitalizacji.

Obecnie zakończyły się konsultacje uchwały w sprawie składu i zasad działania Komitetu Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum. W projekcie zaproponowano, żeby do prac w komitecie zostali zaproszeni przedstawiciele: mieszkańców obszaru rewitalizacji i gminy; właścicieli, użytkowników wieczystych i wspólnot mieszkaniowych z obszaru rewitalizacji; podmiotów zarządzających nieruchomościami, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i społeczną oraz działających na rzecz ochrony środowiska i niedyskryminacyjnego włączenia społecznego w gminie. W komitecie znajdą się też miejsca dla przedstawiciela Urzędu Miasta i Gminy Sztum, Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sztumie, Miejsko Gminnego Zespołu Oświaty w Sztumie, Rady Miejskiej w Sztumie, Zakładu Karnego w Sztumie. 

Po przyjęciu uchwały przez Radę Miejską Komitet Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum zostanie powołany zarządzeniem Burmistrza Miasta i Gminy Sztum i rozpocznie swoją działalność. Przebieg powołania i dalszego funkcjonowania Komitetu Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum przedstawiono na rysunku poniżej.

Co jeszcze przed nami?  – prace nad programem, czyli etap II

Wraz z ogłoszeniem, wydanym przez Burmistrza Miasta i Gminy Sztum, przyjęcia uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum na lata 2023-2033 zaczęły się też prace nad tym dokumentem. Zgodnie z logiką procesu przygotowania GPR najpierw opracowuje się część diagnostyczną, która dotyczy problemów, potencjałów i potrzeb wyznaczonego obszaru rewitalizacji. Analiza tych zagadnień pozwoli na właściwe formułowanie wizji, celów i kierunków działań oraz adekwatne zaprojektowanie interwencji rewitalizacyjnej w oparciu o rzeczywiste potrzeby obszaru rewitalizacji i lokalnej społeczności. 

Obecnie trwają prace właśnie nad częścią diagnostyczną programu. Natomiast już niedługo przejdziemy do części strategicznej i rozpoczniemy kolejne działanie partycypacyjne – nabór na przedsięwzięcia rewitalizacyjne, odpowiadające na zdiagnozowane problemy i potrzeby obszaru rewitalizacji. 

Po zakończeniu naboru zostanie opracowana część strategiczna i zarządcza GPR, a następnie projekt dokumentu zostanie poddany konsultacjom społecznym. Gminny Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum na lata 2023-2033 powinien zostać zakończony jeszcze w tym roku, a przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w pierwszym kwartale 2024 roku. Przebieg drugiego etapu prac przedstawiono na rysunku poniżej.

Zachęcamy do śledzenia na bieżąco informacji na temat prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji Miasta i Gminy Sztum na lata 2023-2033 – na stronie gminy i Facebooku Miasta i Gminy Sztum!