Miasto i Gmina Sztum jest jednostką samorządu terytorialnego (gminą miejsko – wiejską) usytuowaną we wschodniej części województwa pomorskiego i zachodniej części powiatu sztumskiego. Pod względem przynależności regionalnej Miasto i Gmina Sztum należy do subregionu nadwiślańskiego. Według regionalizacji geograficznej Sztum należy do zachodniej części Pojezierza Iławskiego.
W skład gminy wchodzi 18 sołectw:
Gmina graniczy z 3 innymi powiatami (powiat malborski – gmina Malbork, Gmina Miłoradz, powiat tczewski – gmina Pelplin i gmina Gniew, powiat kwidzyński – gmina Ryjewo) oraz z 2 gminami w obrębie powiatu sztumskiego (gmina Mikołajki Pomorskie i gmina Stary Targ).
Powierzchnia gminy to około 181 km2 (18 059ha). W środkowej części gminy znajdują się jeziora: Sztumskie, Barlewickie, Białe i Parleta (dzikie jezioro położone w lesie z niezliczoną ilością ptactwa wodnego i niesamowitym mikroklimatem).
Miasto otaczają lasy (pow. 4458 ha) z dużą ilością zwierzyny łownej (rewir dewizowy) i bogatym runem leśnym. Krajobraz pojezierny oraz położenie w dolinie Wisły, czynią gminę atrakcyjnym terenem wypoczynku i rekreacji.
Siedzibą Gminy i Powiatu Sztumskiego jest miasto Sztum. W średniowieczu Sztum był wyspą - ośrodkiem włości Aliem, wchodzącej w skład Pomezanii. Obecnie Sztum umiejscowiony jest pomiędzy dwoma jeziorami: Zajezierskim (tzw. Sztumskim) oraz Barlewickim.
Miasto i Gmina Sztum charakteryzuje się szczególnymi walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi. Posiada piesze szlaki turystyczne, oraz leży na trasie międzynarodowego szklaku rowerowego R1. Na terenie gminy można aktywnie wypoczywać w wielu kwaterach agroturystycznych, położonych w atrakcyjnych miejscach, korzystać z kąpieliska, wypożyczalni sprzętu wodnego, kortów tenisowych, boisk i stadionu.
Dostępność komunikacyjna
Dodatkowym walorem Sztumu jest jego dobre położenie komunikacyjne: Sztum leży na trasie komunikacyjnej drogi krajowej Nr 55 z Nowego Dworu Gdańskiego, posiada zatem dobre połączenie komunikacyjne z Gdańskiem (odległość 75 km), Gdynią (prom do Szwecji), Toruniem.
Odległość od autostrady A-1: węzeł Kopytkowo około 46 km, węzeł Swarożyn około 38 km.
W odległym o 14 km Malborku znajduje się duży węzeł kolejowy na trasie Warszawa - Gdańsk. Linie kolejowe na trasie Grudziądz – Kwidzyn – Sztum – Malbork aktualnie przechodzą modernizację.
Odległości jakie dzielą Sztum od wybranych miejscowości, wynoszą:
• Malbork – 14 km,
• Stegna (Morze Bałtyckie) – 54 km,
• Elbląg – 45 km, Gdańsk – 69 km,
• Kwidzyn – 23 km,
• Toruń – 126 km,
• Warszawa – 272 km,
• Berlin – 489 km,
• Kaliningrad – 150 km.
Miasto i Gmina Sztum nie posiada wewnętrznego transportu miejskiego. Na terenie Gminy funkcjonują prywatne linie przewozowe:
• Przewozy autobusowe AZ Rydwan Sp. z o.o.;
• PUH Latocha Tomasz Latocha.
