W dniach od 24 do 28 kwietnia 2023 r. przedstawiciele Miasta i Gminy Sztum oraz Politechniki Gdańskiej i Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk uczestniczyli
w wyjeździe do Norwegii. Wyjazd został zorganizowany przez International Development Norway – partnera projektu Sztum circular economy – odpowiedzią na współczesne wyzwania klimatyczne. W ramach wyjazdu uczestnicy mieli okazję poznać korzyści płynące z wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego na przykładzie organizacji systemu gospodarowania odpadami w Oslo i gminach sąsiednich.
1. Wizyta w SirkuLAER w Oslo i stacji recyklingu ReSirkula w Hamar.
Pierwszego dnia wizyty odwiedzono zakład prowadzony przez gminę Oslo, do którego dostarczane są odpady komunalne, odbierane od mieszkańców oraz ze szkół. Segregacja odpadów przez mieszkańców prowadzona jest na 3 frakcje – plastik, odpady biodegradowalne i odpady zmieszane. Pozostałe frakcje odpadów, w tym odpady niebezpieczne, mieszkańcy mogą dostarczyć do stacji odpadów. Na stacji odpady umieszczane są we właściwych kontenerach i boksach. Odpady, które można jeszcze wykorzystać, np. używane buty narciarskie, meble, dywany, artykuły dziecięce, są gromadzone w osobnej hali, gdzie każdy zainteresowany może kupić daną rzecz na symboliczną kwotę. Opłata ma na celu wymuszenie na nabywcy świadomej decyzji o nabyciu danej rzeczy. Zakład prowadzi również współpracę z podmiotami, głównie realizującymi cele społeczne, które np. prowadzą działalność związaną z naprawą używanych rzeczy, aby nadać im drugie życie. Takim podmiotem jest m.in. OsloKollega – organizacja zajmująca się integracją zawodową osób, które mają problemy ze znalezieniem pracy. Podmiotom tym przedmioty takie, jak zużyty sprzęt elektroniczny, czy części do rowerów, przekazywane są nieodpłatnie. Duże znaczenie w procesie wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego ma także komunikacja z mieszkańcami. Co najmniej raz w roku mieszkańcy otrzymują broszury, jak segregować i postępować z odpadami. Prowadzone są kampanie w mediach społecznościowych, a także przygotowywane są specjalne programy edukacyjne dla dzieci. Raz w roku przeprowadzana jest analiza odpadów, a jej wyniki są podstawą do planowania kolejnych działań.
Drugim odwiedzonym tego dnia miejscem była stacja recyklingu w Hamar, gdzie prowadzone jest także centrum handlowe rzeczy używanych. Stacja obsługuje 4 miasta, zamieszkałe przez ok. 100 tys. mieszkańców. Resirkula to koncepcja second – handu prowadzonego przez gminny zakład przeróbki odpadów. Mieszkańcy dostarczają używane przedmioty, które poddawane są selekcji, a następnie po sprawdzeniu i naprawie (np. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, rowery), a także czyszczeniu i renowacji (np. meble, wyroby szklane, porcelanowe, obrazy), wystawiane są do sprzedaży w centrum handlowym Resirkula. Stacja odpadów prowadzi także działalność edukacyjną – organizowane są warsztaty z szycia, czy naprawy rowerów, a także jak zaplanować wyposażenie mieszkania, korzystając z odzyskanych materiałów. We współpracy ze studentami planowany jest projekt dotyczący odzyskiwania materiałów budowlanych.
2. Wizyta w mieście Asker i Tonsberg.
W kolejnym dniu odwiedzono stację odpadów w mieście Asker, która obsługuje ok. 60 tys. mieszkańców. Gmina Asker poświęca dużo uwagi środowisku i wyzwaniom klimatycznym oraz celom zrównoważonego rozwoju. Wprowadzono ambitną strategię, aby do 2025 r. 60% odpadów było poddanych recyklingowi. Założeniem w gospodarowaniu odpadami jest to, że wszystko ma wartość, także odpady. Odpady nadające się do ponownego użycia, a które stanowią około 10 do 15 % zebranych odpadów, przekazywane są do podmiotów, które zajmują się ich odnowieniem, naprawą i dalszą sprzedażą, czyli ponownym wprowadzeniem do obiegu. Podczas wizyty w Asker uczestnicy wzięli także udział w warsztatach, prowadzonych przez organizację konsultingową Mepex, specjalizująca się w zarządzaniu odpadami, dotyczących możliwości stworzenia strategii działania stacji odbioru odpadów i ponownego użycia przy jednoczesnym, aktywnym zaangażowaniu mieszkańców.
Kolejnym odwiedzonym tego dnia miejscem był zakład zagospodarowania odpadów Vesar w miejscowości Tonsberg, który obsługuje 6 gmin, zamieszkałych przez ok. 250 tys. mieszkańców, a którego główną działalnością jest produkcja biogazu z odpadów. Oprócz tego przy zakładzie rozwijana jest działalność naukowa i doświadczalna, tzw. Magiczna Fabryka. Dzięki stworzonej szerokiej ofercie edukacyjnej, dla różnych grup wiekowych, w sposób praktyczny i zrozumiały można zapoznać się z działaniem obiegu zamkniętego i wykorzystaniem produktów ubocznych produkcji biogazu w prowadzonej przy zakładzie plantacji pomidorów.
3. Wizyta w organizacji Hold Norge Rent w Oslo
Ostania dzień to wizyta w siedzibie organizacji Hold Norge Rent, działającej na rzecz zachowania piękna Norwegii. To organizacja charytatywna, skupiająca 800 tys. wolontariuszy, angażujących się w akcje oczyszczania Norwegii z odpadów. Największym wyzwaniem jest oczyszczenie brzegów morza z odpadów, głównie plastiku. Swoim wolontariuszom organizacja zapewnia zestawy do zbierania śmieci (worki, rękawice), a następnie odbiór zebranych odpadów. Organizuje także konferencje podsumowujące w trakcie, których wręczane są nagrody dla najbardziej zaangażowanych wolontariuszy. Organizacja opracowuje także coroczne raporty o odpadach i prowadzi działalność edukacyjną oraz informacyjną.
From 24 to 28 April 2023, representatives of the Sztum Municipality as well as the Gdańsk University of Technology and the Association of Municipalities of the Republic of Poland Euroregion Baltic were taking part in a trip to Norway. The trip was organized by International Development Norway - a partner of the Sztum circular economy project - in response to contemporary climate challenges. As a part of the trip, the participants had the opportunity to learn about the benefits of implementing a circular economy on the example of organizing a waste management system in Oslo and neighboring municipalities.
1. Visit to SirkuLAER in Oslo and ReSirkula recycling station in Hamar.
During the first day of the visit, a facility run by the Municipality of Oslo was visited, to which municipal waste is delivered, collected from inhabitants and schools. Segregation of waste by residents is carried out into 3 fractions - plastic, biodegradable waste and mixed waste. Other fractions of waste, including hazardous waste, can be delivered to the waste station by directly inhabifonts. At the station, waste is placed in the appropriate containers and boxes. Waste that can still be used, e.g. used ski boots, furniture, carpets, children's items, is collected in a separate hall, where anyone interested can buy a them for a penny. The fee is intended to force the buyer to make an informed decision to purchase a given item. The plant also cooperates with entities, to achieve social goals, which, for example, conduct activities related to the repair of used items to give them a new life. One such entity is OsloKollega – an organization dealing with professional integration of people who have problems to find a job. These entities receive items such as used electronic equipment or bicycle parts free of charge. Communication with residents is also important in the process of implementing the circular economy. Once a year at least, residents receive brochures explaning how to segregate and handle waste. Campaigns are being conducted in social media, and special educational programs for children are being prepared. Once a year, a waste analysis is carried out, and its results are the basis for planning further activities.
Another place visited that day was the recycling station in Hamar, where there is also a second-hand shopping center. The station serves 4 cities inhabited by approx. 100,000. people. Resirkula is a second-hand concept run by a municipal waste processing plant. Residents provide used items, which are selected, and then, after being checked and repaired (e.g. used electrical and electronic equipment, bicycles), as well as cleaned and renovated (e.g. furniture, glassware, porcelain, paintings), they are put up for sale at the Resirkula shopping center. The waste station also conducts educational activities - workshops on sewing or repairing bicycles are organized, as well as how to plan the furnishing of an apartment using recycled materials. In cooperation with students, a project on the recovery of building materials is planned.
2. Visit to Asker and Tonsberg.
Next day, the waste station in the city of Asker, which serves approx. 60,000 people. The municipality of Asker pays a lot of attention to the environment and climate challenges as well as to the goals of sustainable development. An ambitious strategy has been put in place to ensure that 60% of waste is recycled by 2025. The premise of waste management is that everything has value, including waste. Reusable waste, which constitutes about 10 to 15% of the collected waste, is transferred to entities that deal with their renewal, repair and further sale, i.e. recirculation. During the visit to Asker, the participants also took part in workshops conducted by Mepex, a consulting organization specializing in waste management, on the possibility of creating a strategy for the operation of waste collection and reuse stations with the active involvement of residents.
Another place visited that day was the Vesar waste management plant in Tonsberg, which serves 6 municipalities with a population of approx. 250,000. inhabitants, whose main activity is the production of biogas from waste. In addition, scientific and experimental activities are being developed at the plant, so-called Magic Factory. Thanks to the wide educational offer created for various age groups, in a practical and understandable way, you can learn about the operation of the closed circuit and the use of by-products of biogas production in the tomato plantation at the plant.
3. Visit to Hold Norge Rent organization in Oslo
The last day is a visit to the headquarters of the organization named Hold Norge Rent, working to preserve the beauty of Norway. It is a charity organization with 800,000 members. volunteers involved in waste-cleaning campaigns in Norway. The biggest challenge is to clean the seashores of waste, mainly plastic. The organization provides its volunteers with garbage collection kits (bags, gloves) and then collecting the collected waste. It also organizes summary conferences during which awards are given to the most committed volunteers. The organization also prepares annual reports on waste and conducts educational and information activities.
