Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii do hodowców owiec

W związku z rozpoczynającym się wiosennym redykiem owiec na terenach Polski południowej oraz zagrożeniem zawleczenia pryszczycy z terytorium Słowacji, gdzie w 2025 roku wystąpiły ogniska choroby, Główny Lekarz Weterynarii apeluje o:

• powstrzymanie się od wykonywania czynności związanych z obsługą zwierząt przez osoby, które w ciągu ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na zwierzęta łowne lub odłowie tych zwierząt albo miały kontakt ze zwierzętami wolno żyjącymi,
• powstrzymanie się od wykorzystywania do obsługi stada wspólnych narzędzi oraz sprzętu używanych do obsługi zwierząt również w innych gospodarstwach utrzymujących zwierzęta parzystokopytne,
• powstrzymanie się od wypasu stad łączonych, pochodzących z różnych gospodarstw zlokalizowanych w różnych państwach,
• w przypadku prowadzenia wypasu stad pochodzących z różnych gospodarstw zlokalizowanych na terenie Polski – każdorazowe zgłaszanie takiego wypasu do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, wskazując liczebność zwierząt w każdym ze stad oraz każdej zmiany lokalizacji wypasu,
• bieżące oczyszczanie i odkażanie narzędzi oraz sprzętu wykorzystywanych do obsługi zwierząt,
• uniemożliwienie osobom postronnym wchodzenia na tereny, na których prowadzony jest wypas owiec,
• zabezpieczenie pastwisk w sposób minimalizujący możliwość przedostania się zwierząt dzikich,
• dokonywanie codziennego przeglądu stanu zdrowia zwierząt, szczególnie pod kątem występowania objawów nasuwających podejrzenie wystąpienia pryszczycy.

U owiec objawem, który powinien nasuwać podejrzenie pryszczycy, jest nagłe wystąpienie kulawizn u znacznego odsetka zwierząt oraz wysoki wskaźnik jagniąt padłych.

Z innych możliwych objawów obserwuje się:

• pęcherzyki i pęcherze występujące na błonie śluzowej w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic; po ich pęknięciu – nadżerki,
• temperaturę ciała podwyższoną o 1,5–2,5°C,
• apatię,
• obfite ślinienie, otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym mlaskaniem, utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia,
• spadek mleczności aż do całkowitego zaniku,
• kulawizny jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód.

Pryszczyca (FMD) jest wysoce zakaźną i zaraźliwą wirusową chorobą zwierząt parzystokopytnych – domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy. Wirus wydalany jest przez zakażone zwierzę na ok. 4 dni przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy.

Źródłami zakażenia mogą być:

• zwierzęta chore,
• ślina, kał, mocz,
• nasienie i zarodki,
• pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna, ręce i odzież obsługi, środki transportu,
• mleko i jego przetwory,
• mięso i jego przetwory,
• odpadki kuchenne.

Ze względu na ryzyko przeniesienia choroby do Polski, narażenie kraju na bardzo duże straty w przypadku wybuchu pryszczycy oraz konieczność uśmiercenia zwierząt z gatunków wrażliwych (bydło, owce, kozy, świnie) ze stad, które były narażone na kontakt z wirusem, proszę o potraktowanie sprawy jako bardzo ważnej.